Đêm 16/7, tai nạn thương tâm xảy ra tại phường Dương Nội, Hà Nội; chiếc "ô tô điên" đâm liên hoàn 5 xe máy và 2 ô tô khiến một người tử vong, nhiều người khác bị thương, trong đó có em bé 3 tuổi bị chấn thương sọ não. Tài xế gây tai nạn có nồng độ cồn 0,861 mg/l khí thở, vượt hơn 2,2 lần mức kịch khung tại Nghị định 168/2024. Người này khai rằng tối đó uống rượu cùng bạn bè, khi lái ô tô về nhà thì buồn ngủ nên gây họa.

Hiện trường là khu dân cư đông người qua lại; tài xế trên thậm chí còn đi ngược chiều 500m trước khi tông loạt xe. Vì thế, nhiều người cho rằng tối đó, tại góc đường gần nơi người đàn ông say rượu lao xe điên cuồng ấy có một chốt cảnh sát giao thông (CSGT) kiểm tra nồng độ cồn, họ sẽ sớm phát hiện dấu hiệu bất ổn và thảm kịch có thể đã không xảy ra.

Công an Hà Nội đang triển khai hệ thống camera AI, lắp đặt 261 camera AI với 10 tiện ích thông minh trên toàn địa bàn. Hệ thống mới này có thể ghi nhận xe vi phạm, tự động trích xuất tuyến đường, thời gian vi phạm, hành vi... và gửi dữ liệu về trung tâm quản lý; lực lượng CSGT sẽ gửi thông báo tới chủ xe vi phạm trong vòng 2 giờ.

Cảnh sát giao thông đo nồng độ cồn cho tài xế.

Dự kiến đến ngày 18/12, khi triển khai đầy đủ hệ thống này, giao thông Hà Nội sẽ không cần CSGT ra đường làm nhiệm vụ. Với các trường hợp cần hỗ trợ, CSGT sẽ từ trung tâm đi đến điểm đó.

Đây là một tiến bộ rất lớn trong việc tăng hiệu quả giám sát, xử lý vi phạm giao thông và cả các vi phạm khác. Việc phạt nguội vốn phải mất nhiều tháng thì nay mọi vi phạm sẽ nhanh chóng bị xử lý trong 2 giờ. Lực lượng CSGT cũng được giảm tải khi "tai mắt" AI của họ được bố trí khắp nơi, liên tục cung cấp dữ liệu trong thời gian thực.

Tuy nhiên theo tôi, hệ thống camera AI chỉ hỗ trợ chứ không thể hoàn toàn thay thế sự hiện diện của CSGT trên đường. Vẫn nên có các chốt kiểm tra nồng độ cồn để kịp thời ngăn chặn những tài xế say rượu tiếp tục di chuyển để không xảy ra các vụ tai nạn do "xe điên".

Hệ thống AI hỗ trợ đắc lực cho việc “xử phạt nguội”, nhưng tài xế say rượu có nguy cơ gây tai nạn lại là tình huống "nóng", cần xử lý tức thì, trực tiếp, ngăn chặn ngay tại thời điểm người vi phạm chưa gây tai họa. Trong trạng thái say xỉn, nhiều tài xế sẽ không thèm để tâm đến nguy cơ bị phạt nguội và nhiều người có thể vì vậy mà chết oan. CSGT nếu có mặt sẽ kịp thời ngăn chặn.

Cuộc kiểm tra tối 17/7 của Đội CSGT đường bộ số 6 (Phòng CSGT Công an Hà Nội) cho thấy rõ vai trò này. Các cán bộ, chiến sỹ hóa trang đi khảo sát tuyến đường có nhiều hàng quán ăn nhậu hoạt động, căn cứ vào lượng phương tiện đang được trông giữ bên ngoài để quyết định vị trí lập chốt. Chỉ sau 30 phút lập chốt trên phố Trần Thái Tông, họ phát hiện 10 tài xế xe máy vi phạm nồng độ cồn.

Chỉ cần nhìn từ xa trong vài giây, CSGT nhận ra những tài xế có dấu hiệu đã uống bia rượu và thực hiện các bước tiếp theo là kiểm tra, xử lý, điều này camera chắc chắn chưa làm được. Nhờ lập chốt, CSGT ngăn chặn được hàng chục kẻ gây tai nạn tiềm năng, không để họ lái xe trong trạng thái say xỉn. Camera AI có thể xử lý vi phạm trong 2 giờ, nhưng tai nạn nghiêm trọng có thể xảy ra trong 2 giây.

Với hệ thống camera AI, CSGT không còn phải rải quân khắp các tuyến phố, tuy nhiên tôi cho rằng họ không nên rút lui hoàn toàn.

Hữu Tú