Mặc dù pháp luật đã chính thức cấm hoàn toàn thuốc lá điện tử tại Việt Nam từ đầu năm 2025, thực tế cho thấy loại sản phẩm này vẫn đang hiện diện trong nhiều trường học, thậm chí ngày càng phổ biến. Với thiết kế ngụy trang tinh vi như bút, USB, thỏi son…, thuốc lá điện tử dễ dàng qua mặt phụ huynh và giáo viên, khiến học sinh sử dụng mà không bị phát hiện.

Điều đáng lo ngại hơn là một số sản phẩm thuốc lá điện tử bị pha trộn chất ma túy dạng lỏng không rõ nguồn gốc, gây nguy cơ ngộ độc và nghiện cao, đặc biệt ảnh hưởng nghiêm trọng đến sự phát triển não bộ của trẻ.

Mới đây, Bệnh viện Nhi Trung ương ghi nhận một trường hợp bệnh nhi nam 15 tuổi được chuyển đến Khoa Cấp cứu và Chống độc trong tình trạng chóng mặt, buồn nôn, loạng choạng, tay chân bủn rủn. Theo lời kể của gia đình, em từng sử dụng thuốc lá điện tử trong khoảng một năm và đã ngưng ba tháng gần đây. Tuy nhiên, sau khi bị bạn bè rủ rê tái sử dụng, em lập tức xuất hiện các biểu hiện bất thường như nói nhảm, nôn, kích thích thần kinh.

Bác sĩ chăm sóc bệnh nhi ngộ độc thuốc lá điện tử.

Sau khi được sơ cứu tại bệnh viện địa phương, bệnh nhi nhanh chóng được chuyển lên Bệnh viện Nhi Trung ương, nơi em được chẩn đoán theo dõi ngộ độc chất gây nghiện do sử dụng thuốc lá điện tử. Các bác sĩ đã tiến hành truyền dịch và điều trị tích cực. Sau hai ngày, sức khỏe của em đã ổn định và được xuất viện.

Nguy cơ tiềm ẩn từ thuốc lá điện tử

Các chuyên gia y tế cảnh báo: Thuốc lá điện tử không phải là một lựa chọn “an toàn” như nhiều người vẫn lầm tưởng. Thành phần chính trong loại sản phẩm này thường chứa nicotine – một chất gây nghiện mạnh, làm tăng cảm giác lo âu, bồn chồn và ảnh hưởng tiêu cực đến khả năng kiểm soát hành vi ở trẻ vị thành niên.

Ngoài nicotine, dung dịch của thuốc lá điện tử thường có propylene glycol và glycerin – hai chất khi bị đốt nóng có thể sinh ra hợp chất độc hại, gây kích ứng phổi và thậm chí làm tăng nguy cơ ung thư. Đặc biệt, nồng độ nicotine trong các sản phẩm không rõ nguồn gốc rất khó kiểm soát, dẫn đến tình trạng sử dụng quá liều, gây ngộ độc cấp tính.

Một số trường hợp còn cho thấy việc trẻ pha trộn thuốc lá điện tử với chất kích thích hoặc ma túy tổng hợp, khiến tình hình càng thêm đáng báo động.

Không chỉ ảnh hưởng đến người sử dụng trực tiếp, thuốc lá điện tử còn gây tác hại nghiêm trọng tới những người xung quanh – bao gồm cả trẻ nhỏ và phụ nữ mang thai. Khói thuốc chứa hàng loạt hóa chất độc hại, dễ bám dính trên các bề mặt như sofa, chăn ga, quần áo, rèm cửa… tạo nguy cơ nhiễm độc thụ động kéo dài.

Cha mẹ và nhà trường cần làm gì?

Trước thực trạng đáng báo động này, các bác sĩ khuyến cáo cần có sự phối hợp chặt chẽ giữa gia đình – nhà trường – học sinh để ngăn chặn và đẩy lùi tình trạng sử dụng thuốc lá điện tử trong giới trẻ.

Đối với nhà trường, cần đẩy mạnh công tác tuyên truyền, giáo dục kỹ năng từ chối cho học sinh, tổ chức các hoạt động ngoại khóa giúp giải tỏa căng thẳng, tăng cường kết nối học sinh với thầy cô và bạn bè.

Về phía gia đình, cha mẹ cần dành thời gian lắng nghe, quan sát và đồng hành cùng con cái, kịp thời phát hiện những thay đổi bất thường về hành vi hoặc sức khỏe. Sự quan tâm và chia sẻ từ gia đình là yếu tố then chốt giúp trẻ tránh xa những cám dỗ nguy hiểm.

Về phía học sinh, các em cần trang bị kỹ năng nói “không” trước lời rủ rê, và mạnh dạn chia sẻ với người lớn khi gặp tình huống khó xử.

Thuốc lá điện tử không phải là một “trào lưu vô hại”, mà đang trở thành mối nguy hiểm âm thầm, đặc biệt trong môi trường học đường. Chỉ khi tất cả các bên cùng vào cuộc, trẻ em mới thực sự được bảo vệ khỏi vòng xoáy nguy hiểm do sản phẩm độc hại này gây ra.

Tổ chức Y tế Thế giới (WHO) tại Việt Nam một lần nữa đưa ra cảnh báo khẩn cấp, nhấn mạnh rằng phụ nữ và trẻ em Việt Nam đang là những nạn nhân chính của thuốc lá thụ động, phải gánh chịu những hậu quả sức khỏe nghiêm trọng mà không hề tự gây ra.

Theo các số liệu thống kê, tỉ lệ học sinh sử dụng thuốc lá điện tử đang gia tăng nhanh chóng, đối với thanh thiếu niên từ 13-17 tuổi tăng từ 2,6%, năm 2019 lên 8,1% năm 2023; tỉ lệ thanh thiếu niên sử dụng thuốc lá điện tử ở nhóm tuổi 13-15 tăng từ 3,5% năm 2022 lên 8% năm 2023; ở nữ giới từ 11-18 tuổi tỉ lệ sử dụng thuốc lá điện tử 4,3% năm 2023.

Hữu Tú