Trong phiên giao dịch trước giờ mở cửa hôm thứ Hai (theo giờ Mỹ), cổ phiếu các doanh nghiệp liên quan đến chuỗi cung ứng đất hiếm tại Mỹ đồng loạt tăng giá. MP Materials tăng 3,5%, USA Rare Earth tăng 7,7%, Perpetua Resources tăng 5,4%, Energy Fuels tăng 5,8% và NioCorp vọt gần 10%. Một số công ty Canada như Lithium Americas và Trilogy Metals cũng ghi nhận mức tăng hơn 5%.

Động lực chính đến từ tuyên bố của Bộ trưởng Tài chính Mỹ Scott Bessent rằng chính quyền Tổng thống Donald Trump sẽ sớm thiết lập “mức giá sàn” cho đất hiếm, nhằm ngăn chặn tình trạng thao túng thị trường từ phía Trung Quốc. Giới đầu tư xem đây là tín hiệu cho thấy Washington đang chuẩn bị những chính sách công nghiệp mới để thúc đẩy sản xuất trong nước.

 

Đất hiếm có vai trò gì trong nền kinh tế hiện đại?

Đất hiếm là nhóm khoáng chất đóng vai trò thiết yếu trong nhiều lĩnh vực công nghệ cao: từ sản xuất chip bán dẫn, pin xe điện cho đến động cơ, laser hay thiết bị năng lượng tái tạo. Nhu cầu về đất hiếm ngày càng tăng nhanh khi thế giới chuyển hướng sang các công nghệ xanh và xe điện.

Tuy nhiên, chuỗi cung ứng toàn cầu lại đang phụ thuộc nặng nề vào Trung Quốc. Theo Cục Khảo sát Địa chất Mỹ (USGS), năm 2024, Trung Quốc chiếm tới 70% sản lượng và gần một nửa trữ lượng đất hiếm của thế giới. Việc Bắc Kinh áp đặt hạn chế xuất khẩu khiến các nền kinh tế lớn, đặc biệt là Mỹ, buộc phải tìm cách phát triển nguồn cung nội địa để đảm bảo an ninh năng lượng và công nghiệp.

Mỹ đang làm gì để giảm phụ thuộc vào Trung Quốc?

Theo CEO của American Elements – ông Michael Silver, Mỹ hiện đủ nguồn đất hiếm nặng cho nhu cầu quân sự, nhưng sự thiếu hụt có thể ảnh hưởng nghiêm trọng đến các ngành thương mại, từ xe điện cho tới thiết bị laser. Ông cho rằng việc xây dựng và khởi động các mỏ đất hiếm trong nước cần được xem là “ưu tiên quốc gia” và chắc chắn sẽ có sự can thiệp cùng hỗ trợ tài chính từ chính phủ.

Bên cạnh đó, Bắc Kinh gần đây cũng siết chặt quy định với các công ty nước ngoài. Doanh nghiệp muốn xuất khẩu đất hiếm từ Trung Quốc phải được chính phủ phê duyệt và giải trình chi tiết về mục đích sử dụng. Điều này càng thúc đẩy Washington tăng tốc phát triển chuỗi cung ứng nội địa, tránh để ngành công nghệ Mỹ bị tổn thương khi căng thẳng thương mại leo thang.

Theo Phương Nhi (Theo CNBC) (Tri thức & Cuộc sống)