Tên lửa được phóng từ khu vực Mũi Chauda ở bán đảo Crimea, với mục tiêu tấn công cơ sở hạ tầng quan trọng của Ukraine. Điều đáng chú ý là lần này Zircon có thể đã được phóng từ bệ phóng mặt đất, thay vì tàu chiến như trước đây — đây có thể xem là cuộc thử nghiệm đầu tiên loại này trong điều kiện chiến đấu thực tế.

 

Phóng tên lửa hành trình siêu thanh Zircon ở biển Địa Trung Hải, ngày 3/12/2024. (Nguồn: Bộ Quốc phòng Nga)

Trước đó vào tháng 2/2024, Tổng thống Nga Vladimir Putin xác nhận Zircon đã lần đầu được sử dụng trong tác chiến thật. Ông tuyên bố tên lửa có thể đạt tốc độ Mach 9 (gần 11.000 km/h) và tầm bắn hơn 1.000 km, vượt trội so với hầu hết tên lửa hành trình hiện có, ngoại trừ một số dòng tối tân của Trung Quốc.

Ban đầu Zircon được thiết kế như tên lửa chống hạm tầm xa, nhưng cũng có khả năng tấn công mục tiêu trên bộ. Tuy nhiên, Ukraine gần như không còn tàu chiến cỡ lớn để Nga thử nghiệm đúng chức năng chống hạm, nên các cuộc thử nghiệm trên thực địa chủ yếu hướng vào mục tiêu mặt đất.

Hiện tên lửa Zircon đã được trang bị cho nhiều dòng tàu chiến hiện đại của Nga, trong đó có tàu ngầm hạt nhân lớp Yasen-M, chiếc đầu tiên được hạ thủy hồi tháng 3. Nga đã phóng thử Zircon từ tàu ngầm lớp này từ tháng 10/2021.

Với tốc độ cực đại Mach 9 và tầm bắn 1.000 km, Zircon được đánh giá là rất khó bị đánh chặn. Tàu mặt nước đầu tiên mang tên lửa này là khinh hạm Đô đốc Gorshkov, đã tham gia nhiệm vụ chiến đấu từ tháng 1/2023. Trong bối cảnh Nga không đóng thêm tàu chiến cỡ lớn kể từ khi Liên Xô tan rã, việc tích hợp Zircon trở thành giải pháp quan trọng để duy trì sức mạnh tấn công tầm xa của hải quân nước này.

Cựu Bộ trưởng Quốc phòng Nga Sergei Shoigu từng đánh giá Zircon là "vũ khí tạo lợi thế chiến lược", với khả năng tấn công chính xác mục tiêu cả trên biển lẫn trên đất liền, đặc biệt là khả năng xuyên thủng các hệ thống phòng không hiện tại và tương lai.

Bên cạnh tàu chiến và tàu ngầm, Nga còn đang phát triển hệ thống phóng di động trên mặt đất, được cho là mang ý nghĩa chiến lược trước căng thẳng leo thang với NATO. Một phiên bản phóng từ trên không cho tiêm kích đánh chặn MiG-31I cũng đang được nghiên cứu. Ngoài ra, truyền thông Nga nhiều lần đề cập khả năng phát triển phiên bản mini của Zircon cho tiêm kích tàng hình Su-57 trong tương lai.

Theo Xuân Minh - Militarnyi, MW (Sức khỏe đời sống)