'Ngày kinh hoàng' của người dân Thủ đô

Ngày 30/9 Hà Nội hứng mưa lớn kinh hoàng, gây ngập lụt khắp nơi. Ngập úng xuất hiện đầu tiên ở các phường trước là ngoại thành như Xuân Phương, Từ Liêm, Phú Diễn, Đông Ngạc..., đến 8h sáng mở rộng khắp Thủ đô. Giao thông hỗn loạn, nhiều trường cho học sinh nghỉ học, hoặc chuyển sang online.

Tình trạng này không cải thiện vào buổi chiều khi những đợt mưa dồn dập xuất hiện đúng giờ tan tầm. Giao thông ở khắp nơi trong thành phố tê liệt, nhiều người đứng ngoài trời nhiều tiếng đồng hồ, thậm chí có những người không thể về nhà, phải tìm chỗ trú qua đêm ở khách sạn, nhà nghỉ gần đó.

Trận mưa lớn lịch sử gây ùn tắc, ngập úng khắp nơi ở Hà Nội, nhiều người phải đứng nhiều giờ đồng hồ ngoài đường. Ảnh: Tuấn Anh

Anh Phạm Tùng Anh (Mỹ Đình, Hà Nội) đã có một ngày tồi tệ đến "kinh hoàng" khi ra đường đúng ngày mưa bão. Anh cho biết trưa ngày 30/9 anh có cuộc họp cần đi lên phố Trần Phú. Ra đường, thấy mưa có dấu hiệu ngớt, anh yên tâm nổ máy xe di chuyển.

"Nhưng hỡi ôi, vừa ra khỏi nhà khoảng 1km thì khắp nơi mênh mông là nước, giao thông tê liệt hoàn toàn. Tôi bị kẹt ở đường Láng Hạ suốt 6 tiếng, từ 12h đến 18h, đành phải gửi xe vào Trung tâm chiếu phim quốc gia (87 Láng Hạ) rồi đi bộ gần chục km để về nhà", anh Tùng Anh cho biết.

Suốt quãng đường về nhà, anh phải đi vòng để tránh nhiều đoạn ngập sâu. Về đến đầu khu phố, dù cách nhà chỉ khoảng 300m nhưng anh không thể về do nước ngập đến bụng, dòng chảy cuồn cuộn. Anh đành vào một nhà nghỉ gần đó tá túc qua đêm.

Không chỉ anh Tùng Anh, hàng nghìn người sinh sống tại các khu vực ở nội thành Hà Nội cũng có một ngày chật vật vì mưa lớn. Ngoài thời gian di chuyển ngoài đường lâu gấp vài lần bình thường, một số thậm chí không thể về được nhà vì giao thông tê liệt, nhiều khu vực ngập sâu.

Chị Ngô Hà My (Hà Đông) chia sẻ, sáng ngày 30/9, hai con gái của chị vẫn lên xe buýt của nhà trường đi học bình thường. Buổi chiều, trường thông báo sẽ tan sớm, 15h chiều xe bắt đầu di chuyển. Mãi đến 19h, chị gọi điện cho cô phụ trách đưa đón con được biết xe vẫn đứng im ở ngã tư Phạm Hùng, Kengnam suốt từ 16h chiều không thể nhúc nhích.

"Trẻ con ngồi trên xe 3-4 tiếng đứng im một chỗ, tôi rất sốt ruột mà không thể di chuyển ra tận nơi đón do xung quanh ngập hết, cũng không thể gọi taxi hay xe ôm. Tôi đành nhờ người thân ở gần đó lội nước ra đưa các con về nhà tá túc. Được biết đến tận hơn 21h xe vẫn chưa thể di chuyển", chị Ngô Hà My cho biết.

Ở các công sở, nhiều người chọn cách đi bộ về nhà dù quãng đường dài đến cả chục km. Mưa ngập, giao thông hỗn loạn, 30/9 là một ngày "kinh hoàng" với rất nhiều người dân Hà Nội.

Số liệu quan trắc của Công ty Thoát nước Hà Nội cho thấy từ 7h đến 19h ngày 30/9, rất nhiều điểm mưa to trên 200mm, như Ba Đình 252 mm, Văn Miếu 277mm, Thanh Xuân 267mm, Yên Sở 275mm, Từ Liêm 229mm, phường Hoàn Kiếm 212mm, Tây Hồ 296mm, Đại Mỗ 275mm, Phú Lương 210mm, Thanh Liệt 276mm, Thường Tín 291mm... Cá biệt tại xã Vĩnh Thanh mưa tới 448mm, phường Hai Bà Trưng mưa 414mm.

Toàn thành phố ghi nhận có 82 điểm ngập úng; lượng mưa đo được nhiều nơi vượt ngưỡng 366mm - cao hơn hẳn năng lực tiêu chuẩn của hệ thống thoát nước Thủ đô hiện nay (vốn chỉ được thiết kế để tiêu thoát lượng mưa tối đa 310mm trong 48 giờ).

Vì sao mưa lớn liên tục đổ dồn vào Hà Nội?

Lý giải về nguyên nhân gây mưa lớn khủng khiếp của Hà Nội, ông Trương Bá Kiên, Phó Giám đốc Trung tâm Nghiên cứu Khí tượng Khí hậu (Viện Khoa học Khí tượng thủy văn và Biến đổi khí hậu) cho biết khu vực Hà Nội và các vùng lân cận như Bắc Giang, Thái Nguyên đã hình thành một vùng hội tụ gió mạnh từ thấp đến cao.

Nguyên nhân là do gió đông đông nam mạnh xuất hiện mang hơi ẩm từ biển vào tương tác với gió nam tây nam di chuyển tới, kết hợp với khí quyển khu vực này đang nhiều ẩm và bất ổn định do ảnh hưởng từ hoàn lưu áp thấp suy yếu từ bão số 10.

Mưa ngập khắp các tuyến phố Hà Nội, giao thông tê liệt ngày 30/9. Ảnh: Tuấn Anh

Kết luận, ông Trương Bá Kiên cho rằng có ba nguyên nhân dẫn tới mưa lớn liên tục ở Thủ đô.

Thứ nhất, hoàn lưu còn sót lại của hai cơn bão Ragasa và gần nhất là Bualoi làm cho đồng bằng Bắc Bộ, trong đó có Hà Nội rất giàu ẩm, không khí bất ổn định.

Thứ hai, sự mở rộng và lấn sâu về phía đông và nam của áp cao cận nhiệt đới (vùng khí áp cao, khô, ổn định ở vĩ độ 23-25 độ) đã gia tăng tác động đến thời tiết khu vực.

"Dưới ảnh hưởng đó, hình thành một dải gió đông đến đông nam, thổi từ ngoài biển (vịnh Bắc Bộ) vào đất liền, mang theo hơi ẩm và tác động trực tiếp đến điều kiện khí tượng tại nhiều vùng", TS Kiên nói.

Thứ ba, ở độ cao 5.000 m có sự hội tụ mạnh của đới gió tây nam từ phía nam lên kết hợp với gió đông thành một dải thẳng từ Hưng Yên - Hà Nội - Thái Nguyên tới Cao Bằng, độ rộng khoảng 200-300 km.

Lần này ngẫu nhiên hai yếu tố trên lại tạo hội tụ đúng khu vực Hà Nội, cùng một thời điểm dẫn đến mưa cả ngày không ngớt. Trong khi đó, ở Trung Quốc tồn tại áp cao án ngữ khiến cho dải hội tụ không thể di chuyển.

Ông Mai Văn Khiêm, Giám đốc Trung tâm Dự báo Khí tượng Thủy văn quốc gia cũng cho rằng, hoàn lưu bão Bualoi mặc dù suy yếu ở Lào vẫn gây mưa lớn ở miền Bắc, Bắc Trung Bộ. Từ lượng mưa những ngày qua, độ ẩm đất ở vùng núi, trung du Bắc Bộ đã bão hòa, nguy cơ sạt lở đất ở sườn dốc rất cao.

Chiều tối qua, Đài khí tượng thủy văn Bắc Bộ đã phát bản tin cảnh báo mưa lớn cuối cùng cho khu vực TP Hà Nội. Trong ngày 1/10, Hà Nội vẫn có có mưa, mưa rào và dông xuất hiện cục bộ, nhưng ít có khả năng xuất hiện các trận mưa lớn như hôm qua.

Theo Tô Hội (Sức khỏe đời sống)